Onderweg naar Rome kwam ik het bord tegen dat bovenaan dit bericht staat. Zonder helm op de fiets, hoe haal je het in je hoofd. Nou, gewoon… Wij zijn toch Nederlanders? Die fietsen nu eenmaal niet met een helm op hun kop. Dus ook niet op fietsvakantie, ook al rij je dan door heel ander land met andere wegen, heel ander verkeer en vaak hele andere gewoonten. Eerlijk is eerlijk, ook ik zet pas sinds een paar jaar stelselmatig mijn helm op als ik met de vakantiefiets onderweg ben.
Naakt zonder helm
Als ik daar nu over nadenk is het heel vreemd. Op een ongeplande mountainbiketocht na, tijdens vakantie met mijn ouders – lang lang geleden, zet ik tijdens het sportievere fietsen altijd al een helm op. Twijfel ik niet over. Net zoals ik automatisch mijn gordel omdoe wanneer ik in een auto stap. Zonder voel ik mij naakt. Waarom heeft het dan tot mijn reis naar Ierland geduurd voordat ik ook op de vakantiefiets koos voor de veiligheid van een fietshelm tijdens mijn fietsvakanties?
Bagage-helm
De helm was er altijd al bij onderweg hoor. Maar meestal wel achterop mijn bagagedrager of, met het slinken van de hoeveelheid spullen, in een van de tassen. Alleen bij hoge uitzondering, als er na een flinke beklimming een kilometerslange afdaling volgde, zette ik ‘em op. Soms ergens halverwege die afdaling en dan vaak pas na een penibel moment waar ik wonderwel goed doorheen was gekomen. Achteraf gezien bijzonder onverstandig natuurlijk en blij dat het nooit mis is gegaan.
Watermelon massacre
Het nut van de fietshelm is voor mij een no-brainer. Ik las een artikel over een agent die voorlichting gaf op basisscholen en daarvoor twee watermeloenen gebruikte. Hij nam de kinderen mee het schoolplein op en liet de meloenen vallen. Eentje los en eentje in een fietshelm. Laat je fantasie zijn werk maar doen. Het hoofd is nu eenmaal erg kwetsbaar als het misgaat. En die kans is gewoon reëel. Zeker als je bedenkt hoeveel uren je tijden een fietsvakantie rijdend doorbrengt, hoe vaak je in een situatie komt waarbij je door eigen fout of die van een medeweggebruiker even in gevaar komt.
Wijsheid komt met de jaren
Totdat ik in 2018 besloot om de fietshelm gewoon op te zetten, zat ik in het kamp van ‘in de stad zet ik er toch ook geen op?’. Zelfs in Spanje, waar het formeel verplicht is om met een helm op te rijden, deed ik het niet. Vakantiefietsen voelde toch als een soort stadsfietsen, al lag de snelheid meestal dusdanig hoog dat bescherming op zijn plek zou zijn geweest. Misschien was het het vooruitzicht dat ik een maand lang aan de verkeerde kant van de weg zou rijden en dan in onverwachte situaties verkeerd zou kunnen reageren. Misschien was het eenvoudig het ouder en soms wat wijzer worden. Bij het afrijden van de ferry heb ik de helm opgezet en sindsdien zou ik niet anders meer willen.
Hollands eigenwijs?
Daar komt nu nog eens bij dat mijn fietsroutes alleen maar avontuurlijker worden en de snelheid hoger. Ik moet er niet aan denken om zonder helm over een smal gravelpad te rijden. Of het nu een ritje in de buurt van mijn woonplaats is, of onderweg naar een volgende verre bestemming, ik fiets nu altijd met een helm op. Altijd? Als ik op mijn stadsfiets stap om boodschappen te doen of ergens heen te rijden, dan blijven mijn fietshelmen gewoon aan hun haakjes in de schuur hangen. Ik blijf Nederlander.